2023-11-02

Pierwsza pomoc przy wypadku drogowym – wszystko, co musisz wiedzieć

Udzielenie pierwszej pomocy przy wypadku drogowym to obowiązek. Dowiedz się, jak to zrobić!

Pierwsza pomoc przy wypadku drogowym – wszystko, co musisz wiedzieć

Według prawa wypadek drogowy ma miejsce wtedy, gdy co najmniej jeden uczestnik zdarzenia drogowego zostaje ranny lub dochodzi do jego śmierci. Chociaż pierwsza pomoc to jedno z zagadnień poruszanych podczas kursów na prawo jazdy, to wielu z nas wciąż wie za mało na jej temat. A trzeba zaznaczyć to jasno i dobitnie – mamy nie tylko prawny obowiązek udzielania pierwszej pomocy, ale i moralny. Z tego tekstu dowiesz się wszystkiego, co powinieneś wiedzieć na temat pierwszej pomocy przy wypadku.

Obowiązek udzielania pierwszej pomocy – przepisy

Zgodnie z obowiązującymi w Polsce przepisami każdy, kto widzi, że poszkodowanemu w wypadku grozi utrata życia lub ciężki uszczerbek na zdrowiu, musi pod groźbą kary pozbawienia wolności do lat 3 udzielić pierwszej pomocy. Mówi o tym art. 162 Kodeksu karnego. Warto jednak zaznaczyć, że nie popełnia przestępstwa ten, kto nie udzieli pierwszej pomocy przy wypadku, jeśli będzie to wiązało się z narażeniem siebie lub innych na śmierć bądź spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu.

Przepis odnosi się do każdej sytuacji zagrożenia życia lub zdrowia. Mówiąc o pierwszej pomocy przy wypadku drogowym, trzeba zaznaczyć, że obowiązek pomocy spoczywa na każdym, kto widzi, że doszło do wypadku, w którym mógł ucierpieć człowiek – niezależnie od tego, czy jest to sprawca, uczestnik wypadku, kierujący innym, przejeżdżającym akurat pojazdem lub jego pasażer czy przechodzący obok pieszy.

Opisując temat udzielania pierwszej pomocy przy wypadku, nie możemy nie przytoczyć także przepisów Kodeksu drogowego. Zgodnie z art. 44 ust. 2 pkt 1 Kodeksu drogowego:

„Jeżeli w wypadku jest zabity lub ranny, kierujący pojazdem jest obowiązany (...) udzielić niezbędnej pomocy ofiarom wypadku oraz wezwać zespół ratownictwa medycznego i Policję”.

Z kolei w art. 44 ust. 3 czytany:

„Przepisy ust. 1 i 2 stosuje się odpowiednio do innych osób uczestniczących w wypadku”.

Prawa i obowiązki osób udzielających pierwszej pomocy przy wypadku znajdują się także w Ustawie o państwowym ratownictwie medycznym. Między innymi mowa tu o tym, że każdy, kto pomaga ofiarom wypadku, wykonuje niezlecone zadanie publiczne, a więc, jeśli w tym czasie ktoś taką osobę zaatakuje, odpowie tak, jakby zaatakował np. policjanta na służbie.

Ponadto przepisy odnoszące się do udzielania pierwszej pomocy przy wypadku drogowym znajdują się w Kodeksie wykroczeń. Art. 93 mówi:

„§ 1. Prowadzący pojazd, który, uczestnicząc w wypadku drogowym, nie udziela niezwłocznej pomocy ofierze wypadku, podlega karze aresztu albo grzywny.

§ 2. W razie popełnienia wykroczenia, o którym mowa w § 1, orzeka się zakaz prowadzenia pojazdów”.

Widzimy więc, że z przepisów polskiego prawa wynika jasno: widzisz wypadek, w którym są ofiary – reaguj i pomóż!

Od czego w pierwszej kolejności zaczynamy działania na miejscu wypadku?

Jeśli jesteś kierowcą, który spowodował wypadek lub przejeżdżasz obok osoby czy osób wymagających pomocy, jesteś zobowiązany tej pomocy udzielić. Zanim jednak przystąpisz do działania, zadbaj o bezpieczeństwo swoje i innych uczestników ruchu. Zatrzymaj auto w bezpiecznym miejscu, pozostawiając przestrzeń dla służb ratowniczych. Teraz włącz światła awaryjne lub pozycyjne, a także ustaw zgodnie z zasadami trójkąt ostrzegawczy. Jeśli masz kamizelkę odblaskową, załóż ją, aby być jeszcze bardziej widocznym – szczególnie gdy wypadek ma miejsce po zmierzchu.

Ważne!

Zasady pierwszej pomocy przy wypadku drogowym to jedno. Inną równie ważną dla zapewnienia bezpieczeństwa ofiar wypadku kwestią jest korytarz życia.

Co należy zrobić w pierwszej kolejności będąc świadkiem wypadku drogowego?

Jeśli zadbałeś o swoje bezpieczeństwo, pora zbliżyć się do samochodu, biorącego udział w wypadku lub do poszkodowanego, który znajduje się poza pojazdem. Weź ze sobą apteczkę pierwszej pomocy. O tym, jakie powinno być wyposażenie zestawu pierwszej pomocy pisaliśmy tu: Wyposażenie apteczki samochodowej — wszystko, co musisz wiedzieć.

Teraz spróbuj nawiązać kontakt z poszkodowanym. Jeśli jest przytomny i odpowie Ci, co się stało, zadzwoń pod numer alarmowy i opisz dokładnie wszystko dyspozytorowi, by ten mógł przysłać na miejsce odpowiednie służby ratunkowe. Jeśli poszkodowany nie reaguje, również jak najszybciej oceń jego stan i obrażenia, a następnie zadzwoń po pomoc.

Kogo powiadomić w razie wypadku?

Najlepiej jest wybrać uniwersalny numer alarmowy – 112. Dyspozytor, który będzie przyjmował Twoje zgłoszenie, wezwie odpowiednie służby, czyli policję, pogotowie ratunkowe, a także w razie potrzeby straż pożarną.

Rozmawiając z dyspozytorem staraj się jak najbardziej precyzyjnie określić miejsce wypadku, a także stan poszkodowanego.

Jak rozmawiać z osobą po wypadku drogowym? Zbierz wywiad SAMPLE

Jeśli kiedykolwiek będziesz musiał udzielić pierwszej pomocy przy wypadku drogowym osobie, która jest przytomna, przypomnij sobie skrót SAMPLE. Wywiad SAMPLE ma na celu zebranie jak najwięcej istotnych informacji o poszkodowanym. Trzeba zapytać o takie informacje:

  • S, czyli symptomy (objawy, jakie ma poszkodowany),
  • A, czyli alergie, na które cierpi poszkodowany,
  • M, czyli medykamenty, które przyjmuje osoba,
  • P, czyli przebyte choroby,
  • L, czyli ostatni posiłek, z angielskiego “last oral intake” (kiedy poszkodowany jadł i co),
  • E, czyli co się stało i co spowodowało pojawienie się objawów, z angielskiego “events leading up to present illness/injury”

Znając takie podstawowe informacje, możemy je przekazać ratownikom medycznym, w razie gdyby poszkodowany stracił przytomność przed przyjazdem służb na miejsce zdarzenia.

Od czego zacząć pierwszą pomoc?

Jeśli poszkodowany w wypadku samochodowym jest nieprzytomny, nie odzywa się, gdy do niego mówimy, to w pierwszej kolejności musimy udrożnić jego drogi oddechowe. Najczęściej podczas udrażniania dróg oddechowych zaleca się po prostu odchylenie głowy w tył. Jednak, jeśli podejrzewamy, że poszkodowany w wypadku samochodowym może mieć uraz kręgosłupa, a w przypadku ofiar zdarzeń komunikacyjnych dzieje się tak często, trzeba udrożnić drogi w inny sposób, wykonując tzw. rękoczyn Esmarcha. Najpierw układamy kciuki na łukach jarzmowych osoby nieprzytomnej – to zewnętrzna część oczodołu lub inaczej mówiąc kość policzkowa. Pozostałymi palcami z kolei łapiemy zewnętrzną część żuchwy – tę kość, która wystaje tuż pod uchem. Trzymając w ten sposób twarz poszkodowanego, wysuwamy ją delikatnie do przodu.

Gdy udrożnimy drogi oddechowe, możemy sprawdzić, czy poszkodowany oddycha. Robimy to za pomocą metody zmysłów tzw. zobacz, poczuj, usłysz. Staramy się zaobserwować, czy klatka piersiowa się porusza, nasłuchujemy, czy słychać świst oddechu oraz nachylamy się, by go poczuć. Nawet jeśli początkowo poszkodowany nie oddycha, dzięki udrożnieniu dróg oddechowych może złapać oddech.

Podsumowując, w jaki sposób należy udzielić pierwszej pomocy poszkodowanemu w wypadku drogowym, który ma wyczuwalne tętno lecz nie oddycha? Najpierw udrażniamy drogi oddechowe poszkodowanego, czekamy kilka sekund na przywrócenie oddechu, a jeśli nie da to efektu, rozpoczynamy resuscytację.

Na czym polega resuscytacja w ramach pierwszej pomocy?

Pisząc na temat zasad udzielania pierwszej pomocy nie możemy nie wspomnieć o RKO, czyli resuscytacji krążeniowo-oddechowej. Wykonuje się ją zawsze wtedy, gdy poszkodowany nie oddycha lub nie oddycha w sposób prawidłowy.

Ważne!

Resuscytację krążeniowo-oddechową prowadzi się w cyklach: 30 uciśnięć klatki piersiowej i 2 oddechy.

Czy wiesz, że...

„Resuscytacja to słowo, które swoje korzenie ma w języku łacińskim. „Resuscitare” to czasownik oznaczający wzniecić, wskrzesić, odnowić.

Do nieodwracalnych zmian w mózgu dochodzi już po 3-5 minutach od nagłego zatrzymania krążenia. Właśnie dlatego uciskanie klatki piersiowej jest tak istotne. Celem tej czynności jest spowodowanie, by tlen zgromadzony we krwi został przetransportowany do organów wewnętrznych osoby nieprzytomnej. Podkreśla się, że uciski są bardzo istotne.

Z kolei celem wykonywania oddechów ratowniczych jest dostarczenie tlenu, gdy wyczerpią się rezerwy do tej pory zgromadzone w organizmie poszkodowanego. Co ważne, powinno się wykonywać oddechy ratownicze z wykorzystaniem specjalnej maski czy chusty twarzowej. Jeśli ratownik jej nie ma, może zrezygnować z tego punktu RKO i cały czas wykonywać uciski klatki piersiowej.

Jeśli jest taka możliwość, dobrze jest prowadzić RKO z partnerem, pamiętając jednak, by jeden cykl (30 uciśnięć, 2 oddechy) prowadziła jedna osoba. Dobrze jest zmieniać się co ok. 2 minuty.

Jak prowadzić masaż serca?

Należy postępować według kolejnych kroków. Uklęknij obok poszkodowanego. Teraz ułóż dłonie na dolnej części mostka. Zacznij od jednej ręki, nadgarstek drugiej połóż na tej już leżącej, a następnie spleć palce. Teraz możesz zacząć uciskanie klatki piersiowej, pamiętając, że ramiona powinny być cały czas wyprostowane i skierowane prostopadle do klatki piersiowej.

Ważne!

Klatkę piersiową należy uciskać co najmniej na głębokość 5 cm, ale nie większą niż 6 cm. Częstotliwość ucisków powinna wynosić między 100 a 120 ucisków na 1 minutę.

Jak prowadzić oddechy ratownicze?

Po przeprowadzeniu 30 ucisków klatki piersiowej przyszedł czas na oddechy. Wykonując je, najpierw trzeba udrożnić drogi oddechowe. Ręką, którą trzymasz czoło poszkodowanego zatkaj jego nos, używając do tego palca wskazującego oraz kciuka. Obejmij swoimi ustami usta poszkodowanego i wykonaj spokojny oddech. Powinien on trwać ok. sekundę. Obserwuj jednocześnie, czy klatka piersiowa poszkodowanego się unosi. Następnie odsuń usta i sprawdź, czy klatka osoby nieprzytomnej opada. W cyklu RKO należy wykonać 2 oddechy, a następnie przejść do uciśnięć klatki.

Instrukcja pierwszej pomocy – RKO – podsumowanie

W ramach podsumowania na temat resuscytacji krążeniowo-oddechowej przytoczmy algorytm BLS, czyli Basic Life Support, który opracowała Europejska Rada Resuscytacji. Jego znajomość pomoże opanować stres, który z pewnością towarzyszy tym, którzy na co dzień nie mają do czynienia z RKO. Oto jak powinny wyglądać kolejne czynności RKO:

  • 1
    Jeśli poszkodowany nie reaguje, najpierw zawołaj pomoc.
  • 2
    Udrożnij drogi oddechowe i sprawdź, czy przyniosło to spodziewany efekt, czyli powrót oddechu.
  • 3
    Jeśli poszkodowany nadal nie oddycha w sposób prawidłowy, zadzwoń pod numer 112.
  • 4
    Zacznij RKO od 30 uciśnięć klatki piersiowej.
  • 5
    Wykonaj 2 oddechy ratownicze.
  • 6
    Ponownie przejdź do 30 uciśnięć.

Jak długo prowadzić RKO?

Badania mówią, że wykonując podstawowe czynności w ramach RKO u dorosłych istnieją szanse na przywrócenie czynności życiowych. W związku z tym zalecenia są takie, by czynności te wykonywać non stop, bez sprawdzenia, czy funkcje życiowe powróciły. Jeśli będąc świadkiem wypadku, szybko rozpoczniesz RKO, możesz nawet trzykrotnie zwiększyć szanse przeżycia osób, u których doszło do nagłego zatrzymania oddechu i krążenia!

Kiedy można zakończyć czynności w ramach resuscytacji krążeniowo-oddechowej? W następujących sytuacjach:

  • na miejsce zdarzenia przyjeżdżają wykwalifikowane służby ratownicze,
  • zmieniamy się z innym świadkiem wydarzenia,
  • poszkodowany zacznie reagować, np. kaszleć,
  • nie mamy siły wykonywać czynności RKO,
  • nasze bezpieczeństwo jest zagrożone (np. wybuchnie pożar).

Jakie są ogólne czynności pierwszej pomocy na miejscu wypadku, gdy poszkodowany jest przytomny?

Jakie są zasady pierwszej pomocy, gdy poszkodowany jest przytomny i nie trzeba wykonywać RKO? Najważniejsze z nich to:

  • Utrzymuj kontakt z poszkodowanym. Zbierz wywiad SAMPLE, uspokajaj do momentu przyjazdu służb ratowniczych.
  • Jeśli pojawią się drobne rany, opatrz je przy pomocy środków opatrunkowych znajdujących się w apteczce samochodowej.
  • Jeśli poszkodowany ma torsje lub sygnalizuje w inny sposób, że może wymiotować, ułóż go w pozycji bocznej ustalonej. W wypadkach komunikacyjnych zakłada się od razu, że mógł nastąpić uraz kręgosłupa, dlatego w tej sytuacji nie należy układać poszkodowanego w pozycji bocznej ustalonej.
  • Gdy jest chłodno, przykrywamy poszkodowanego folią termiczną/kocami.

Jak wyciągnąć poszkodowanego z samochodu?

Co zrobić, jeśli poszkodowany jest nieprzytomny i uwięziony wewnątrz zamkniętego samochodu? Pierwszą pomoc przy wypadku samochodowym trzeba rozpocząć od wydostania go z auta. Jeśli drzwi i bagażnik są zamknięte, trzeba wybić okno (to zlokalizowane jak najdalej od poszkodowanego). Wyciągając osobę poszkodowaną z samochodu, najpierw trzeba sprawdzić, czy jego stopy nie zaklinowały się między pedałami. Pamiętać też trzeba, że osoba ranna w wypadku komunikacyjnym może mieć uszkodzony kręgosłup, a więc wyciągając ją z auta, trzeba zadbać o usztywnienie szczególnie odcinka szyjnego kręgosłupa.

Jak to zrobić? Stosując chwyt Rauteka. Trzeba ustabilizować głowę i odcinek szyjny kręgosłupa, trzymając lewą rękę za brodę i policzki, prawa z kolei wędruje za plecami poszkodowanego i ląduje na jego lewym przedramieniu. Teraz lewą rękę wsuwamy pod chwyconą rękę poszkodowanego i znów łapiemy brodę z policzkami lewą ręką, natomiast głowa ofiary wypadku powinna wylądować pomiędzy naszym prawym barkiem a głową. Teraz możemy wyciągnąć rannego, a następnie w bezpiecznym miejscu ułożyć go na ziemi, starając się asekurować głowę. Trzeba przystąpić do wykonywania RKO.

Ubezpieczenie OC na CUK.pl

Uporządkowałeś już wiedzę z zakresu pierwszej pomocy przy wypadkach komunikacyjnych? Przypominamy, że na stronie CUK.pl możesz kupić dobre ubezpieczenie komunikacyjne. Zrobisz to m.in. online, korzystając z kalkulatora OC i AC. Porównaj oferty nawet 30 towarzystw, wybierz najlepszą, a następnie kup przez internet, bez wychodzenia z domu.

FAQ – najczęściej zadawane pytania:

  • 1
    Co to są 4 „złote” minuty?

    Czy wiesz, ile minut po wypadku decyduje o uratowaniu życia nieprzytomnemu człowiekowi? Najważniejszy czas po zatrzymaniu krążenia to 4 pierwsze minuty, nazywane „złotymi”. Jeśli poszkodowany np. w wypadku nie oddycha, trzeba jak najszybciej przystąpić do resuscytacji krążeniowo-oddechowej. By zwiększyć szansę na przeżycie, a także powodzenia specjalistycznych zabiegów, wykonywać należy ją non stop, dopóki pacjent nie odzyska przytomności lub do momentu przybycia na miejsce zdarzenia karetki.

  • 2
    Co robi policja na miejscu wypadku?

    Funkcjonariusz policji na miejscu wypadku musi ustalić przebieg zdarzenia oraz kto był sprawcą. W tym celu zbiera dane świadków, którzy później będą przesłuchiwani, a także, jeśli jest taka możliwość, zabezpiecza nagrania z monitoringu. Ponadto musi sporządzić notatkę oraz wykonać obszerną dokumentację zdjęciową. Oprócz tego musi zabezpieczyć ślady hamowania, pozycje pojazdów itd. Jeśli z kolei ofiara wylądowała w szpitalu, policjanci muszą udać się tam i dowiedzieć, jakich obrażeń ciała doznał poszkodowany.

  • 3
    Czy można wykupić OC na jeden dzień?

    Nie jest to możliwe. Zasady dotyczące krótkoterminowego ubezpieczenia OC określa Ustawa o ubezpieczeniach obowiązkowych, UFG i PBUK, w myśl której polisa może być zawarta na okres minimum 30 dni. OC krótkoterminowe (np. dedykowane komisom) może być zawierane na co najmniej 30 dni, a w przypadku pojazdów wolnobieżnych – na co najmniej 3 miesiące. Warto też wiedzieć, że krótkoterminowe OC nie odnawia się automatycznie!

  • 4
    Kiedy robi się masaż serca?

    Do reanimacji należy przystąpić, jeśli poszkodowany nie wykazuje oznak życia lub jest nieprzytomny, nie odpowiada lub nie oddycha normalnie. Według międzynarodowych wytycznych resuscytacji z 2005 r., gdy osoba przystępująca do resuscytacji krążeniowo oddechowej nie umie lub nie chce wykonywać sztucznego oddychania, bo nie ma specjalnej maski twarzowej lub chusty, powinna zastosować sam masaż serca.

  • 5
    Ile dni po wypadku można zgłosić się do lekarza?

    By zabezpieczyć dokumentację medyczną, potrzebną do otrzymania odszkodowania, należy udać się do lekarza zaraz po wypadku. Trzeba to zrobić, nawet jeśli pozornie nie mamy żadnych obrażeń – objawy mogą pojawić się dopiero w przyszłości. Jeśli nie zgłosimy się do lekarza od razu po wypadku, ubezpieczyciel może odmówić wypłacenia odszkodowania, tłumacząc, że uraz mógł nie mieć związku z danym zdarzeniem.

  • 6
    Kto zgłasza szkodę – właściciel czy kierujący?

    Szkodę do ubezpieczyciela zawsze zgłasza poszkodowany. Jak jednak zachować się w sytuacji, kiedy pożyczyłeś swoje auto osobie, która została poszkodowana w zdarzeniu drogowym? Szkodę powinien zgłosić w tym wypadku właściciel samochodu, a zarazem właściciel polisy, a nie kierujący.

  • 7
    Czy sprawca wypadku musi zgłosić szkodę?

    Szkodę do zakładu ubezpieczeń zgłasza osoba poszkodowana.

Oceń artykuł

5.00
(1)

Wpisz datę końca polisy

  • przypomnimy Ci o zbliżającym się końcu ochrony
  • przedstawimy najszerszy zakres polisy w najlepszej cenie na rynku